Tổng hợp

Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

kien truc gothic 51 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Kiến trúc Gothic (hay francigenum opus) là một phong cách kiến trúc bắt đầu phát triển từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu và thịnh hành cho đến tận cuối thế kỷ 16.

Trên thế giới có nhiều phong cách kiến trúc nhưng trong đó có Gothic, nó được bắt nguồn từ Châu Âu vào thế kỷ 12, gắn liền với những nhà thờ mang đậm sư bí ẩn và mới lạ nên luôn đi với mác “man rơ và kinh dị”. Để hiều rõ hơn về phong cách kiến trúc độc đáo gothic là gì thì hãy tham khảo ngya những  thông tin cụ thể trong bài viết này nhé:

Kiến trúc Gothic là gì?

Mục lục

Kiến trúc Gothic (hay francigenum opus) là một phong cách đươc phát triển từ ngay sau thời trung cổ của Tây Âu, thể hiện rõ và ấn tượng trong những nhà thờ lớn và có nhiều công trình vẫn còn tồn tại cho đến ngày này. Tất cả đều mang vẻ đẹp đặc trườn kể cả nhưng công trình kiến trúc Gothic đều là những kiệt tác vô giá được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Đa số những nhà khảo cổ học và chuyên gia lịch sử cho rawfngf  kiến trúc Gothic là một sự phát triển thêm lên hơn là một sự đoạn tuyệt.Kiến trúc Gothic xuất hiện ở vùng Île-de-France và Haute Picardie vào thế kỷ XII. Nó nhanh chóng trở nên phổ biến ở phía Bắc sông Loire, kế đến là phía nam sông Loire và châu Âu cho tới giữa thế kỷ XVI; thậm chí là cho tới thế kỷ XVII ở một số ít các quốc gia khác.

Kiến trúc Gothic là một phong cách kiến ​​trúc đặc biệt phổ biến ở châu Âu từ cuối thế kỷ 12 đến thế kỷ 16, trong thời kỳ Cao và cuối Trung cổ , tồn tại đến thế kỷ 17 và 18 ở một số khu vực. [1] Nó phát triển từ kiến trúc Romanesque và được kế tục bởi kiến trúc Phục hưng . Nó có nguồn gốc từ vùng Île-de-France ở miền bắc nước Pháp như một sự phát triển của kiến trúc Norman . [2] Phong cách thời đó đôi khi được gọi là opus Francigenum ( tác phẩm tiếng Pháp); [3]Thuật ngữ Gothic lần đầu tiên được áp dụng một cách khinh thường trong thời kỳ Phục hưng sau này , bởi những người có tham vọng hồi sinh các trật tự kiến ​​trúc của người Grecian.

Yếu tố thiết kế đặc trưng của kiến ​​trúc Gothic là vòm nhọn hoặc hình ogival . Cải tiến kỹ thuật chính và một trong những thành phần thiết kế đặc trưng khác là bốt bay. Việc sử dụng vòm nhọn lần lượt dẫn đến sự phát triển của mái vòm nhọn và các cột trụ bay , kết hợp với các cửa sổ kính màu và gỗ trắc tinh xảo . [4]

Tại Tu viện Saint-Denis , gần Paris, dàn hợp xướng đã được tái thiết từ năm 1140 đến 1144, lần đầu tiên cùng nhau vẽ nên những nét kiến ​​trúc Gothic đang phát triển. Khi làm như vậy, một phong cách kiến ​​trúc mới đã xuất hiện nhấn mạnh tính thẳng đứng và hiệu ứng được tạo ra bởi sự truyền ánh sáng qua các cửa sổ kính màu . [5]

Các ví dụ phổ biến được tìm thấy trong kiến trúc giáo hội Cơ đốc , nhà thờ và nhà thờ kiểu Gothic , cũng như tu viện và nhà thờ giáo xứ . Đây cũng là kiến trúc của nhiều lâu đài , cung điện , toà thị chính , guildhalls , trường đại học và, ít nổi bật ngày hôm nay, nhà ở tư nhân. Nhiều ví dụ điển hình nhất về kiến ​​trúc Gothic thời Trung cổ đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới . Một số [ ai? ]các nhà sử học nghệ thuật tin rằng kiến ​​trúc Armenia của Cơ đốc giáo là nguyên mẫu của Kiến trúc Gothic hiện đại phát triển mạnh mẽ ở châu Âu trong suốt thời kỳ cao và cuối thời trung cổ. Một kết nối rất mạnh mẽ là nhà thờ Ani, cùng với việc sử dụng mái vòm nhọn, mái vòm và mái vòm, tạo ấn tượng về độ thẳng đứng mạnh mẽ tương tự như kiến ​​trúc Gothic (mà tòa nhà này đã có từ vài thế kỷ trước). Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy có mối liên hệ giữa kiến ​​trúc Armenia và sự phát triển của phong cách Gothic ở Tây Âu.

Với sự phát triển của kiến ​​trúc Phục hưng ở Ý vào giữa thế kỷ 15, phong cách Gothic đã được thay thế bởi phong cách mới, nhưng ở một số vùng, đặc biệt là Anh và Bỉ, Gothic tiếp tục phát triển mạnh mẽ và phát triển sang thế kỷ 16. Một loạt các cuộc phục hưng Gothic bắt đầu ở Anh giữa thế kỷ 18, lan rộng qua châu Âu thế kỷ 19 và tiếp tục, phần lớn là các nhà thờ và các tòa nhà đại học, vào thế kỷ 20.

Phong cách kiến ​​trúc Gothic bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi kiến trúc Romanesque trước đó; bởi dân số ngày càng tăng và sự giàu có của các thành phố châu Âu, và bởi mong muốn thể hiện sự hùng vĩ của địa phương và quốc gia. [24] Nó cũng bị ảnh hưởng bởi các học thuyết thần học đòi hỏi nhiều ánh sáng hơn [25] và bởi những cải tiến kỹ thuật trong các hầm và bốt cho phép có chiều cao lớn hơn nhiều và cửa sổ lớn hơn. Nó cũng bị ảnh hưởng bởi sự cần thiết của nhiều nhà thờ, chẳng hạn như Nhà thờ Chartres và Nhà thờ Canterbury , để đáp ứng số lượng khách hành hương ngày càng tăng. [26] Nó cũng điều chỉnh các đặc điểm từ các phong cách trước đó, chẳng hạn như kiến trúc Hồi giáo. Theo Charles Texier (nhà sử học, kiến ​​trúc sư và khảo cổ học người Pháp) và Josef Strzygowski (nhà sử học nghệ thuật Ba Lan-Áo), sau thời gian dài nghiên cứu và tìm hiểu các thánh đường ở thành phố thời trung cổ Ani, thủ đô của vương quốc Armenia thời trung cổ đã kết luận là đã phát hiện ra vòm Gothic lâu đời nhất. Theo các nhà sử học này, kiến ​​trúc của Nhà thờ Saint Hripsime gần trụ sở tôn giáo Armenia Etchmiazin được xây dựng vào thế kỷ thứ tư sau Công nguyên và được sửa chữa vào năm 618, được xây dựng theo phong cách Romanesque. Nhà thờ Ani được xây dựng vào năm 980-I012 sau Công nguyên theo kiểu Gothic phong cách, từ đó họ kết luận rằng phong cách kiến ​​trúc Gothic đã được mang đến Marseille, Pháp và các vùng khác nhau của châu Âu.

 Đặc điểm của kiến trúc nhà thờ Gothic là gì?

Nhà thờ thiết kế theo phong cách nghệ thuât  Gothic có chiều cao lớn từ 38-42m, có cửa số bằng kính màu mặt đứng 8 – 12m.

golthic la gi 2 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Mái vòm cao kết hợp với những cửa sổ kính lớn giúp lấy ánh sáng

Mặt chính ở phía Tây được thiết kế theo phong cách Gothic tuân theo những quy chế nhất đinh, được chĩa thành 3 phần từ dưới lên trên: Phần ở phía dưới cùng là cửa có ba hốc sâu, Phần giữa là cửa sổ kính to  được  trang trí bằng nhừng hoa hồng rực rỡ.

Kết cấu của nhà thờ luôn có sự sáng tao đăc biêt mang đến cho kiến trúc không gian này những vẻ đẹp tuyệt vơi ưu việt. Đó là một hệ thống không gian lớn, dùng khung để chịu lực, phân chia rõ giữa kết cấu ngăn các và kết cầu chịu lực. Hệ thống này đã mang đến mốt không gian kiến trúc rộng lơn, thông thoáng ngập tràn ánh sáng tự nhiên.

Trong những kiệt tác kiến trúc Gothic thì mái vòng hình chữ nhât luôn được gập mà hai chiều rất công phu phức tạp. Như thế thì măt bằng của nó khi chiếu là hình chữ nhật, chiều cao của nó vẫn bằng nhau.

Hệ thống kết cấu của vòm Gothic không còn có một gắn bó nào với kết cấu của kiến trúc La Mã cổ đại, tính chất cách tân của kiến trúc Gothic có được là nhờ những cuộn nhọn

Vòm mái hình múi có sống trong kiến trúc mái nhà thờ Gothic chia ra làm các loại: vòm có sống bốn múi có hình chiếu mặt bằng hình chữ nhật, vòm có sống sáu múi có hình chiếu hình chữ nhật, vòm có nhiều sống và nhiều múi, vòm có sống bốn mũi có hình chiếu mặt bằng hình chữ nhật, vòm có sống sáu mũi có hình chiếu hình chữ nhật, vòm có nhiều sống và nhiều múi hình sao có mặt chiếu hình chữ nhật (loại vòm mái phức tạp này là sản phẩm của kiến trúc Gothic hậu kỳ), bốn chân vòm của kiến trúc truyền tải xuống cột và một phần của tải trọng xuống cuốn bay.

kien truc gothic 39 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Hệ thồng cuốn bay giúp cho công trình thanh thoát hơn

 

golthic la gi 4 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Những công trình Gothic tiêu biểu

Dù được công nhận vào năm 1163 nhưng công việc xây dựng nhà thờ Saint-Étienne ở Sens đã bắt đầu vào năm 1135 và khiến nó được công nhận là nhà thờ theo kiến trúc Gothic đầu tiên. Hãy xem thêm một sô công trinh tiêu biểu dưới đây để hiều thêm Gothic là gì nhé:

kien truc gothic 46 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Nhà thờ Saint – Éntienne

kien truc gothic 55 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Tu viện Westminster – London – Anh

kien truc gothic 57 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Nhà thờ Salisbury – Anh

kien truc gothic 58 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Tháp đồng hồ Big Ben – Lodon – một biểu tượng của nước Anh

kien truc gothic 62 e1535037130897 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Cầu Brooklyn – Mỹ

kien truc gothic 64 - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Vẻ đẹp tráng lệ của Nhà thờ Đức Bà Paris – Pháp

Kiến trúc Gothic (hay GothiqueGô-tích) ra đời sau thời kì kiến trúc Romanesque. Khoảng năm 1200 Công Nguyên, người châu Âu bắt đầu xây nhà thờ và cung điện theo kiểu kiến trúc Gothic. Sự khác biệt dễ dàng nhận thấy nhất giữa hai lối kiến trúc Trung cổ này là trong khi kiến trúc Romanesque theo kiểu vòm cong tròn thi kiến trúc Gothic lại theo kiểu vòm nhọn. Kiến trúc Gothic có cửa sổ nhiều hơn và kích thước cửa sổ cũng lớn hơn kiến trúc Romanesque.

Kiến trúc Gothic (hay francigenum opus) là một phong cách kiến trúc bắt đầu phát triển từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu và thịnh hành cho đến tận cuối thế kỷ 16.

Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt nhất và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, trong các thánh đường và một số các công trình dân dụng. Nhiều mẫu kiến trúc nhà thờ còn lại đến ngày nay mà trong số chúng, ngay những công trình nhỏ nhất cũng mang vẻ đẹp đặc trưng phần vì không có hai công trình kiến trúc Gothic nào lại giống hệt nhau. Rất nhiều những công trình lớn là những kiệt tác kiến trúc vô giá được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Thời kỳ phục hưng của kiến trúc Gothic bắt đầu từ giữa thế kỷ 18 ở Anh và lan rộng khắp Châu Âu trong suốt thế kỷ 19, sau đó vẫn ảnh hưởng rất mạnh trong các kiến trúc về nhà thờ và các trường đại học cho đến tận thế kỷ 20.

Thuật ngữ Gothic 

Những người Ý thời Phục hưng đã gọi Gotico là “Gothic”. Phong cách này ban đầu được lấy tên là Francigenum Opus, dịch nôm na là “công trình của người Pháp”, có nghĩa là “phương pháp xây dựng tại vùng Île-de-France”. Thuật ngữ “Gothic” ban đầu được sử dụng theo nghĩa xấu. Từ này xuất phát từ tên gọi những người Goth, loại người mà theo người La Mã là những kẻ “mọi rợ”. Vậy là kiến trúc Gothic, theo những người Ý ở giai đoạn Phục hưng, là tác phẩm của những kẻ mọi rợ, bởi nó là kết quả của sự đoạn tuyệt với những kỹ thuật và quan niệm thẩm mĩ Hy Lạp-La Mã.

Phần lớn những nhà khảo cổ và những sử gia nghệ thuật đều bác bỏ nhận định này và chỉ ra rằng đối với kiến trúc Romanesque trước đó, kiến trúc Gothic là một sự phát triển thêm lên hơn là một sự đoạn tuyệt.

Thẩm mỹ 

200px Salisbury Cathedral Detail Arches - Tìm hiểu về Kiến trúc Gothic và một số công trình nổi bật

Kiến trúc vòm trong nhà thờ Salisbury

Dù kiến trúc Gothic được nhận biết phổ biến nhất bằng việc sử dụng các mái vòm vuốt nhọn (“hình cung nhọn” theo lời những người buôn đồ cổ) nhưng người ta vẫn không thể cô đọng những nét kiến trúc cụ thể của nó; giống như mọi phong cách khác, đều mang những đặc trưng riêng về kỹ thuật.

Kiến trúc Gothic khác với kiến trúc Romanesque ở việc không sử dụng các vòm bán nguyệt, thay vào đó là nhấn mạnh tính logic và ý nghĩa của các vòm cung nhọn.

Dạng vòm cung nhọn và cung nhọn cắt nhau trên thực tế đã được sử dụng trước cả sự xuất hiện của những tòa kiến trúc Gothic đầu tiên.

Rất nhiều những phương pháp xây dựng cũng như trang trí đã được sử dụng. Sự xen kẽ của những cột trụ lớn-nhỏ tạo nên nhịp cho chính đường và làm tăng ấn tượng về chiều dài, chiều ngang. Sự tương ứng giữa chiều cao và chiều rộng của chính đường có thể làm tăng cũng như giảm cảm giác về độ cao của đỉnh vòm. Hình dạng các cột, cách trang trí đỉnh cột, tỉ lệ giữa các tầng (vòm lượn lớn; hành lang phía trên, chạy quanh chính đường – triforium; cửa sổ cao),…đều tham gia vào yếu tố thẩm mĩ của kiến trúc Gothic:

  • Chiều cao (nhà thờ Saint-Pierre ở Beauvais)
  • Xen kẽ giữa khoảng trống và yếu tố kiến trúc (nhà thờ Đức bà Laon – Notre-Dame de Laon)
  • Sự hợp nhất về không gian (nhà thờ Saint-Étienne ở Bourges)
  • Sắp đặt về ánh sáng và màu sắc (nhà thờ Notre-Dame de Chartres)

Những yếu tố về kiến trúc do đó đã được đưa vào phục vụ những nghiên cứu về thẩm mĩ. Chúng đã từng chỉ là những công cụ nghiên cứu. Để nâng chính đường lên cao hơn nữa, cần phải hoàn thiện kỹ thuật của vòm chống; để tăng ánh sáng và làm rỗng các bức tường, việc sử dụng vòm vuốt nhọn đã được áp dụng tốt hơn. Những cột ghép đã đồng nhất hóa không gian và tạo nên một cảm giác khá hợp lý về mặt thể tích.

Lịch sử 

Kiến trúc Gothic xuất hiện ở vùng Île-de-France và Haute Picardie vào thế kỷ XII. Nó nhanh chóng trở nên phổ biến ở phía Bắc sông Loire, kế đến là phía nam sông Loire và châu Âu cho tới giữa thế kỷ XVI; thậm chí là cho tới thế kỷ XVII ở một số ít các quốc gia khác. Kỹ thuật và quan niệm thẩm mỹ của kiến trúc Gothic đã được vĩnh cửu hoá trong kiến trúc Pháp thế kỷ XVI ở một số chi tiết và mẫu tái hiện công trình; và sau đó, khi một trào lưu đổi mới, làn sóng chủ nghĩa lịch sử xuất hiện vào thế kỷ XIX cho tới đầu thế kỷ XX, phong cách này phát triển thành “tân Gothic” (néo-gothique).

Đặc trưng riêng biệt của nó mang cả tính triết học cũng như kiến trúc. Có thể, nó đã cho thấy từ hai góc nhìn này một trong những sự hoàn thiện đầy đủ nhất về mặt nghệ thuật vào thời Trung cổ.

Phong cách Gothic xuất hiện chủ yếu ở vùng Haute Picardie. Nó phát triển trong các thời kỳ: Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII), kế đến là Gothic cổ điển (1190 – 1230), tiếp sau đó là Gothic ánh sáng (khoảng 1230 – khoảng 1350), và cuối cùng là Gothic rực cháy (thế kỷ XV-XVI). Vào giai đoạn phục hưng, phong cách Gothic vẫn phát triển ở Pháp nhưng có sự pha trộn giữa kiến trúc Gothic và phong cách trang trí thời Phục hưng (nhà thờ Saint-Étienne du Mont ở Paris).

Kiến trúc này lan rộng chủ yếu ở vùng Tây Âu và dần suy tàn ở nhiều vùng: Gothic Angers, Normandie,…

  1. Gothique primitif: tạm dịch là Gothic sơ kỳ
  2. Gothique classique: tạm dịch là Gothic cổ điển
  3. Gothique rayonnant: tạm dịch là Gothic ánh sáng do đặc trưng của giai đoạn này là các cửa sổ rất lớn.
  4. Gothique flamboyant: tạm dịch là Gothic rực cháy do đặc trưng của giai đoạn này là những hoạ tiết trang trí mảnh và mềm mại như ngọn lửa.

Giai đoạn tiền Gothic 

Từ cuối thế kỷ X, các nhà thờ được xây dựng theo phong cách Romanesque giống như ở phần lớn của Tây Âu: các chính đường được phủ bởi một đỉnh vòm dạng nôi; tường dày và được bảo vệ bởi cột ốp dày ở phía ngoài. Số lượng và diện tích các cửa sổ bị hạn chế và bên trong các tòa kiến trúc thường được trang trí bởi các bức tranh tường với màu sắc sống động.

Các sử gia nghệ thuật hiện nay có xu hướng làm giảm bớt sự đoạn tuyệt giữa phong cách Gothic và Romanesque qua việc chứng minh rằng kiến trúc Gothic không hoàn toàn quên đi sự thừa kế nghệ thuật cổ đại. Các nhà điêu khắc và kiến trúc sư vẫn thường lấy cảm hứng từ những phương pháp xây dựng La Mã.

Gothic sơ kỳ

Mặc dù những yếu tố kỹ thuật được sử dụng bởi các nghệ nhân thời đó đã tồn tại từ nhiều thế kỷ trước, nhưng việc xây dựng nhà thờ công giáo Saint-Denis và nhà thờ lớn Saint-Étienne ở Sens mới được coi là những dấu mốc đầu tiên trong sự hình thành quan niệm thẩm mĩ Gothic trong lĩnh vực kiến trúc.

Những công trình Gothic đầu tiên xuất hiện vào khoảng những năm 1130-1150 ở vùng Ile-de-France và nhất là ở Picardie. Vào giai đoạn này, sự gia tăng dân số đòi hỏi kích thước các công trình tôn giáo cũng phải tăng theo. Tôn giáo, tín ngưỡng là sự cấu thành chủ yếu trong cuộc sống những người mộ đạo. Sự lan truyền của các tiến bộ về kỹ thuật khiến cho công việc có kết quả tốt. Cuối cùng, các thành phố và thương mại phát triển, đó là lý do làm xuất hiện một bộ phận tư sản giàu có.

Những công trình đầu tiên[sửa | sửa mã nguồn]

Dù được công nhận vào năm 1163 nhưng công việc xây dựng nhà thờ Saint-Étienne ở Sens đã bắt đầu vào năm 1135 và khiến nó được công nhận là nhà thờ theo kiến trúc Gothic đầu tiên.

Tại nhà thờ Notre-Dame ở Morienval đã xuất hiện vài nét của kiến trúc Gothic. Tuy nó xuất hiện trước tu viện Saint-Denis nhưng nó vẫn còn là một trong những công trình tôn giáo ở giai đoạn cuối của việc xóa bỏ một cách rõ rệt kiến trúc Romanesque.

Tu viện dòng thánh Benoit ở Saint-Denis là một công trình tráng lệ và giàu có, tất cả là nhờ vào những hoạt động của Suger, trưởng tu viện từ năm 1122 đến 1151. Ông mong muốn tu tạo lại nhà thờ cũ từ thời Charlemagne này nhằm nhấn mạnh thêm giá trị của những thánh tích của thánh Denis: để làm điều này, ông hi vọng có thể nâng chiều cao cũng như các khung cửa cho phép ánh sáng lọt qua.

Suger quyết định hoàn thành việc xây dựng tu viện mới của mình qua việc áp dụng phong cách mới sử dụng trong nhà thờ Saint-Étienne ở Sens. Năm 1140, ông cho xây dựng mặt phía tây theo kiểu harmonique (harmonique: hòa hợp), lấy cảm hứng từ những mẫu của Normandie ở giai đoạn kiến trúc Romanesque, giống tu viện Saint-Étienne ở Caen đã cho thấy một ví dụ đẹp về mặt tiền kiểu harmonique của Normandie, đoạn tuyệt với những khối thô kệch của thời Charlemagne. Năm 1144, việc hoàn thành cung thánh của nhà thờ công giáo đã đánh dấu sự lên ngôi của một kiến trúc mới. Áp dụng lại nguyên tắc từ hành lang quanh chính đường tới nhà nguyện và gấp đôi nó lên, ông đã cải tiến nó qua việc chọn giải pháp đặt kế nhau các nhà nguyện mà trước kia vẫn bị cô lập và ngăn chúng bằng một tường ốp đơn giản. Mỗi nhà nguyện đều chứa những khung cửa đôi có trang bị kính màu lọc ánh sáng. Vòm cũng được áp dụng kỹ thuật đan chéo các gân cung, cho phép phân bố lực lên các cột đều hơn.

Tác phẩm Gothic đầu tiên xuất hiện nhiều trong nửa sau thế kỷ XII ở phía Bắc nước Pháp. Những giáo sĩ tự do lập tức bị thu hút bởi vẻ tráng lệ của một kiến trúc mới. Saint-Denis chuyển sang thời Gothic sơ kỳ: tuy nhiên, kiến trúc quá táo bạo này không được hiểu cũng như chấp nhận ngay (mặt tiền theo kiểu “harmonique”, hành lang đôi, vòm cung nhọn). Nhà thờ Saint-Étienne ở Sens là một ví dụ khác về công trình đi tiên phong cho bước phát triển này nhưng có phần kém táo bạo hơn Saint-Denis: sự xen kẽ các cột chống (cột lớn/nhỏ), vòm chia 6 phần, tường vẫn còn dày – việc sử dụng những vòm chống chỉ bắt đầu phổ biến khi bước sang giai đoạn Gothic cổ điển (mặc dù sự xuất hiện đầu tiên của nó được công nhận là vào thập niên 1150 ở Saint-Germain-des-Prés). Tuy nhiên người ta có thể nhận thấy những tiến bộ như việc xóa bỏ hành lang ngang (tạo với hành lang ở chính đường thành hình thập giá – “transept”), khiến không gian trở nên hợp nhất và lượng ánh sáng thêm dồi dào. Những thay đổi ở Sens được chấp nhận nhiều hơn ở Saint-Denis. Nhà thờ Sens nhận được nhiều phản hồi và nhiều tòa kiến trúc khác cũng nhanh chóng hưởng ứng ví dụ này, như ở phía Bắc sông Loire chẳng hạn. Nhà thờ Laon vẫn mang một dáng vẻ hơi “lỗi thời” qua việc giữ nguyên đài ngồi được nâng cao tới 4 tầng.

Gothic cổ điển

Gothic cổ điển (tiếng Anh: High Gothic) tương ứng với giai đoạn phát triển hoàn toàn và cân bằng hình dạng (cuối thế kỷ XII đến khoảng năm 1230). Người ta xây dựng gần như tất cả các nhà thờ lớn hơn: Reims, Bourges, Amiens, etc. Một số nhà thờ được xây dựng hoặc tu sửa trong các thành phố và làng mạc; hoặc là ở các tu viện, người ta tính đến việc áp dụng những nguyên lý mới ngay từ cuối thế kỷ XII. Trong các nhà thờ, cách trang trí được đơn giản hóa. Kiến trúc được tương đồng hóa: người ta từ bỏ ý tưởng xây dựng các cột xen kẽ đã từng được đánh giá cao ở Sens.

Kiến trúc Gothic hoàng gia dưới triều Capé đã tìm thấy những yếu tố cổ điển nhất. Trong gia đoạn này, người ta bắt đầu biết đến tên tuổi các kiến trúc sư, đặc biệt là nhờ những mê cung (Reims). Công việc xây dựng được hợp lý hóa. Đá được vào một chuẩn nhất định. Công trình mở đầu cho thời kỳ này là Chartres, một dự án đầy tham vọng với việc nâng chiều cao thêm tới 3 tầng được thực hiện khả thi nhờ có sự hoàn thiện của các mố đỡ. Sự hoàn thiện các vòm chống cho phép xóa bỏ các đài ngồi mà trước giờ vẫn giữ vai trò này. Các quốc gia châu Âu khác bắt đầu quan tâm tới kiểu kiến trúc mới này (Cantorbéry, Salisbury,etc).

Gothic ánh sáng

Thêm lần nữa, phong cách này lại được sinh ra tại Saint-Denis với việc làm gọn những phần cao của cung thánh thuộc tu viện vào năm 1231. Nó được công nhận thực sự vào năm 1240; các công trình đang trong quá trình xây dựng lập tức chú ý đến “mốt” mới này và thay đổi đôi chỗ trên bản thiết kế. Gothic ánh sáng phát triền từng bước cho tới khoảng năm 1350 và lan rộng ra khắp châu Âu với một số điểm đồng nhất. Các kiến trúc sư người Pháp thậm chí đã thi công ở Chypre và Hungari.

Các nhà thờ trở nên ngày càng cao. Trên phương diện kỹ thuật, việc sử dụng khung bằng đá đã cho phép các tòa nhà có diện tích rộng và cửa sổ lớn đến thế.

Các cửa sổ ngày càng được mở rộng, tới mức choán hết cả bức tường: những cột trong bộ xương cửa được dựng bằng đá; phần còn lại là thủy tinh, cho phép ánh sáng lọt qua. Bề mặt chiếu sáng vẫn tiếp tục được tăng nhờ sự xuất hiện của một hành lang phía trên chính đường (triforium) có đoạn được trổ thủng như ở Châlons. Ở Metz, bề mặt kính đạt tới 6496m2. Các cửa sổ, thêm vào đó, còn được trang trí bởi những họa tiết viền mảnh hết sức tinh tế nhưng không làm cản trở ánh sáng. Cửa sổ hoa hồng (Rosace) được sử dụng rất nhiều trước kia, trở thành một yếu tố không thể thiếu trong trang trí (nhà thờ Đức bà Paris, hành lang thập giá – transept; mặt tiền nhà thời Strasbourg).

Người ta đã ghi nhận một sự nhất quán về mặt không gian: các cột đều được đồng nhất; nhiều nhà nguyện ở hai bên sườn cũng cho phép tăng không gian của nhà thời.

Cột trụ là thứ thường được ghép nhiều nhất, có nghĩa là xung quanh được bao bởi nhiều cột nhỏ ghép lại tạo thành cụm. Tương phản với xu hướng cột ghép, có một nhóm các nhà thờ chọn cột trụ là khối trụ, theo mô phỏng của nhà thờ Saint-Étienne ở Châlons.

Trên đây là môt số thông tin chia sẻ giải thích kiến trúc Goththic là gì? Hi vong mang đến cho bạn những thông tin bổ ích phục vụ chong công việc và học tập.

39 công trình kiến ​​trúc Gothic vĩ đại nhất trên thế giới

Kiến trúc Gothic thống trị từ cao đến cuối thời trung cổ và đã để lại cho nhiều thành phố châu Âu vô số các tòa nhà đẹp.

ĐÁNH GIÁ BÀI VIẾT
author-avatar

Kiến trúc sư Phan Đình Kha

Kiến trúc sư Phan Đình Kha với 15 năm kinh nghiệm, hơn 1000 công trình, đoạt giải nhất kiến trúc quốc gia 2010 (Công trình: Nhà ga hành khách cảng hàng không Liên Khương, giải nhất Kiến trúc quốc gia 2010. Nhóm thiết kế: KTS Lưu Hướng Dương, KTS Trần Trung Vương, KTS Nguyễn Thị Quỳnh Nga, KTS Phan Đình Kha). Các thiết kế của anh như Cảng hàng không Liên Khương – Đà Lạt, Bệnh viện Phú Mỹ (TP.HCM), khách sạn 4 sao Phú Mỹ – Sóc Trăng. Nhà hàng Miss Sài Gòn. Homestay Đà Lạt của vợ chồng danh hài Trường Giang – Nhã Phương.
Tham khảo:
- https://ashui.com/mag/chuyenmuc/kien-truc/4493-nha-ga-hang-khong-lien-khuong-mau-tuong-tuong.html
- https://dangcongsan.vn/tu-tuong-van-hoa/cong-bo-giai-thuong-kien-truc-quoc-gia-nam-2010-62481.html
- https://danviet.vn/doc-dao-hai-giai-thuong-kien-truc-quoc-gia-777746293.htm
- https://kienviet.net/2011/03/14/ket-qua-giai-thuong-kien-truc-quoc-gia-2010/
- https://baoxaydung.com.vn/trien-lam-giai-thuong-kien-truc-viet-nam-22261.html

Bài viết cùng chuyên mục